Vier seizoenen in Damascus

HOOFDSTUK 1
DE GRENS NAAR SYRIË

Ik verlaat Libanon in een witte Toyota met het blauwe logo van de Verenigde Naties op de deur. De chauffeur die me ophaalt, Samir, heeft een grijze stoppelbaard.
Hij ruikt naar rook en nipt aan zijn koffie. Terwijl we Beiroet uit rijden, keuvelen we over het weer.
‘Het is warm,’ zeg ik. ‘Is het ook zo warm in Damascus?’ Hij antwoordt met een glimlach. ‘In Damascus is het nog veel warmer,’ zegt hij. ‘Heet. Vanwege de bommen, en de oorlog.’

Het is 14 maart, 2018: de dag voordat de oorlog in Syrië zijn achtste jaar in gaat vertrek ik naar Damascus. Vliegen vanaf Amsterdam naar de hoofdstad is onmogelijk; sinds 2012 mijdt vrijwel iedere westerse luchtvaartmaatschappij het Syrische luchtruim. En dus reis ik met de auto de iets meer dan 100 kilometer van Beiroet naar de Syrische hoofdstad. Een halfjaar geleden begon de sollicitatieprocedure en dik twee maanden geleden kreeg ik het officiële aanbod om communicatiemedewerker te worden voor het Agentschap voor Palestijnse vluchtelingen van de Verenigde Naties, unrwa (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East).
Dat mijn visum voor Syrië rond is, mag een wonder heten. Tussen 2011 en 2015 deed ik verslag vanuit Beiroet, grotendeels over het conflict in Syrië. Ik zag het begin van de opstand omslaan in geweld, en stond aan de grens terwijl de vluchtelingen Libanon instroomden. In 2015, toen Syriërs massaal de uitzichtloosheid van de situatie in hun land inzagen en besloten hun geluk te beproeven in Europa, reisde ik met de vluchtelingenstroom mee vanaf Griekenland richting hun nieuwe levens in Duitsland, België en Nederland. De verhalen van de mensen die Syrië hebben verlaten ken ik goed. Maar de laatste keer dat ik in Damascus was, is inmiddels al zeven jaar geleden, in december 2011. Toen was de opstand al ruim een half jaar aan de gang, maar was het ergste geweld nog niet begonnen.