Waarheid

Het moment van de waarheid

Je lult uit je nek.
Wacht, niet weggaan! Dat was een oerstomme manier omeen boek te beginnen. Sorry.
Ik bedoel het ook helemaal niet persoonlijk. Zeker niet als je dit boek in staat te kijken in een winkel om te zien of je het wilt kopen. Gewoon doen! Koop dat boek! Je bent een verstandig mens! En nog heel geestig en stijlvol ook. Voor de duidelijkheid: er is niet speciaal iets wat jou onbetrouwbaarder dan gemiddeld maakt, of leugenachtiger dan anderen. (Behalve als je toevallig oplichter van beroep bent. In dat geval: hallo daar, volgens mij is hoofdstuk 4 wel iets voor jou.)
Los daarvan lul je toch mooi uit je nek. Je bent een leugenaar, een schadelijke ouwehoer en het kan bijna niet anders of je zit er op honderden manieren naast met allerlei grote en kleine misvattingen over de wereld waarin je leeft. Daar moet je alleen niet al te veel mee zitten, want – en dit is belangrijk – dat geldt voor iedereen. En ik zal het je nóg eerlijker zeggen: het geldt ook voor mij.
Ik wil alleen maar duidelijk maken dat wij mensen dagelijks rondzwemmen in een zee van onzin, halve waarheden en botte leugens. We liegen zelf en anderen liegen tegen ons. Ons hele sociale leven hangt aan elkaar van een gestage stroom leugentjes om bestwil. We worden routineus misleid door politici, media, marketeers en nog vele anderen, en het echte probleem daarbij is dat het werkt. We zijn allemaal zó makkelijk in te pakken met goedgekozen leugentjes. En de leugens die het allerbeste werken zijn misschien wel de leugens die we onszelf vertellen. Op dit moment kom je overal urgent klinkende waarschuwingen tegen dat we leven in een tijdperk van ‘post-truth’. De uitgever van de Britse Oxford-woordenboeken verkoos ‘posttruth’ in 2016 tot Woord van het Jaar en in 2017 verschenen er in Groot-Brittannië maar liefst drie boeken met de titel PostTruth. Alle drie op dezelfde dag! Politici lijken steeds vaker de waarheid te verdraaien zonder de consequenties daarvan onder ogen te hoeven zien. Het grote publiek ‘heeft genoeg van deskundigen’, zoals ons heel stellig wordt verteld. Internet heeft van ons sociale leven een slagveld van desinformatie gemaakt, waarop we er steeds meer aan gaan twijfelen of ome Jaap wel een echte persoon is of eigenlijk een Russische bot.